Czy każdy przewoźnik ma dostęp do informacji o tym, gdzie zaczyna, a gdzie kończy się jego odpowiedzialność za powierzony mu ładunek? Wydawać by się mogło, że zasady te są jasno i precyzyjnie określone. Niekonsekwentne orzeczenia sądów i ubezpieczycieli pokazują, że sprawa wygląda inaczej.
Przewóz towaru typowego
Sytuacja pierwsza dotyczy przewozu typowego – na paletach. W tym przypadku przewoźnik powinien posiadać wiedzę na temat właściwego zabezpieczenia i rozmieszczenia ładunku. W zdobyciu tych informacji z pewnością pomogą wytyczne w zakresie mocowania ładunków w transporcie drogowym. Można je znaleźć w tym dokumencie.
Kto odpowiada za towar podczas załadunku i rozładunku?
Zgodnie z art. 43. ust. 1 prawa przewozowego, jeśli umowa przewozu lub przepis prawny nie stanowią inaczej, czynności ładunkowe należą do obowiązków nadawcy i odbiorcy. Dlatego zakładamy, że żaden z dokumentów przewozowych nie nakłada na przewoźnika obowiązku dokonania załadunku i rozładunku towaru.
Podczas załadunku, przewoźnik nie jest chroniony żadną klauzulą ubezpieczeniową. W celu zapewnienia ochrony ubezpieczeniowej warto się dodatkowo zabezpieczyć wykupując klauzulę załadunku i rozładunku.
Pamiętaj! Przewoźnik odpowiada za sprawdzenie rozmieszczenia ładunku
Jest to o tyle istotne, że złe rozmieszczenie może doprowadzić do uszkodzenia towaru. Żadna ze standardowych klauzul nie chroni przewoźnika. Wniosek jest jeden. Tylko dodatkowe ubezpieczenie uchroni firmę przed koniecznością pokrycia ewentualnych strat z własnego budżetu.
Kiedy przewoźnik jest zwolniony z odpowiedzialności?
Zgodnie z Art. 17 ust. 4 pkt c CMR, przewoźnik jest zwolniony z odpowiedzialności, jeżeli szkoda powstała wskutek manipulowania, ładowania, rozmieszczenia, wyładowania towaru przez nadawcę, odbiorcę lub osoby działające na ich rachunek. W tym przypadku przepisy są jasno określone. Jednak czy nie pozostawiają pola do interpretacji?
Wyobraźmy sobie załadunek płytek ceramicznych. Kilka dni po wykonaniu zlecenia klient zgłasza, że w paczce znalazł pęknięte płytki. Uszkodzenie teoretycznie mogły powstać już na etapie załadunku. Czy kierowca zawsze będzie mógł zobaczyć, że ewentualne uszkodzenia powstały dokładnie na etapie załadunku?
Kto odpowiada za ładunek podczas transportu?
W przypadku przesyłek typowych odpowiedzialność za ładunek podczas na czas transportu leży po stronie przewoźnika. To on powinien sprawdzić stan towaru w momencie przekazywania ładunku.
Dlatego w przypadku uszkodzenia lub zniszczenia ładunku odpowiedzialność leży po stronie przewoźnika. Również w tej sytuacji warto przemyśleć wzbogacenie swojej polisy o dodatkową klauzulę. Jest to klauzula czynności zabezpieczenia towaru.
Jeśli z umowy przewozu wynika, że załadunek i rozładunek należą do obowiązków przewoźnika, to oczywiście moment przejścia pieczy nad ładunkiem się przesunie w czasie – od chwili udostępnienia towaru do załadunku do momentu rozładowania pojazdu.
Odpowiedzialność za przewóz ładunku nietypowego
Żadna z powyższych zasad nie dotyczy sytuacji, w której mamy do czynienia z ładunkiem nietypowym. Co to jest ładunek nietypowy? Jest to ładunek, którego załadunek, rozmieszczenie na pojeździe, zabezpieczenie wymaga specjalistycznej wiedzy.
W takim przypadku każda z sytuacji będzie analizowana indywidualnie, dlatego to kierowca powinien zachować szczególną uwagę podczas wszystkich czynności związanych z transportem ładunku. I w razie stwierdzenia np. uszkodzenia, lub innych nieprawidłowości niezwłocznie zgłosić ten fakt do wyznaczonej osoby.
Przykład
Firma przyjęła zlecenie na transport szyb na stojakach. Załadunek, zgodnie z dokumentacją, został wykonany przez kierowcę. Na miejscu rozładunku okazało się, że kilka szyb było pękniętych. Wartość szkody wyniosła 3 233 zł.
Wartość szkody nie była duża, więc w celu ustalenia przyczyn szkody, ubezpieczyciel nie powołał biegłego. Ponieważ z oświadczenia kierowcy wynikało, że w czasie transportu nie powstały żadne okoliczności, z którymi można wiązać powstanie szkody. np. gwałtowne hamowanie, itp., ubezpieczyciel założył, że do szkody doszło w trakcie załadunku i odszkodowanie zostało wypłacone z przedmiotowej klauzuli.
Zasada działania klauzuli ubezpieczeniowej
Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje dodatkowo szkody w towarze, wynikające z czynności zabezpieczania towaru pod warunkiem: zlecenia wykonania tych czynności ubezpieczonemu w zleceniu transportowym, gdy przewoźnik ma możliwości, wiedzę i umiejętność dokonania tych czynności, posiada urządzenia i środki zabezpieczające odpowiednie dla danego rodzaju towaru.
Klauzula stawia trzy warunki, które należy spełnić. Niedochowanie choćby jednego z nich może oznaczać problemy z ochroną ubezpieczeniową, szczególnie w przypadku dwóch ostatnich warunków – chodzi tu właśnie o towar nietypowy.
Praktyka pokazuje, że tak ważny element zlecenia jakim jest załadunek i rozładunek nie podlega w standardzie ochronie ubezpieczeniowej. Jeżeli mamy do czynienia z ładunkiem standardowym to po stronie kierowcy należy odpowiednie zabezpieczenie ładunku. Co jeżeli ładunek został zabezpieczony prawidłowo, ale został załadowany w sposoby, który doprowadził do uszkodzenia?
Specjaliści z dziedziny ubezpieczeń podkreślają, że tylko dodatkowe klauzule ochronią firmę transportową i brak wiedzy odnośnie zakresu polisy może oznaczać konieczność pokrywania strat z własnej kieszeni.
Wpis gościnny Adama Pająka z Transbrokers.eu
