Pod koniec marca spotkaliśmy się z Wami na drugim spotkaniu z cyklu „Pogadajmy o bezpieczeństwie”. Jego tematem były klauzule w zleceniach transportowych. Dyskusję prowadzili eksperci z naszego Zespołu Bezpieczeństwa, r.pr. Anna Widuch-Koła i Piotr Sobala. Dziękujemy za Wasze uczestnictwo, otwartość oraz zaangażowanie. Zapraszamy do obejrzenia nagrania z wydarzenia i przeczytania jego podsumowania.
Spotkania z cyklu „Pogadajmy o bezpieczeństwie” to część projektu #safeTRANSactions, w ramach którego wdrażamy działania podnoszące bezpieczeństwo użytkowników Platformy, dzielimy się naszą wiedzą i promujemy dobre praktyki. Spotkania realizujemy w formie online, a dostęp do nich jest otwarty, dzięki czemu każdy zainteresowany może do nich wygodnie dołączyć z dowolnego miejsca. Na pierwszym, grudniowym webinarze, opowiadaliśmy o realizowanych przez nas działaniach wspierających bezpieczeństwo użytkowników Platformy i odpowiadaliśmy na pytania zadawane przez uczestników. Z wypełnionej na zakończenie spotkania ankiety wynikało, że zagadnieniem, które chcielibyście poruszyć na kolejnym webinarze są klauzule w zleceniach transportowych – dlatego też wybraliśmy je na temat marcowego wydarzenia.
KRÓTKIE PODSUMOWANIE SPOTKANIA
Na wstępie nasi prelegenci omówili typowy przebieg współpracy zleceniodawcy z przewoźnikiem i wynikające z niego często problemy: brak negocjacji, nie czytanie zapisów w zleceniach, niemiłe „niespodzianki” przy rozliczeniach. Mec. Anna Widuch-Koła omówiła pomocne w takich sytuacjach rozwiązanie, czyli metodę tzw. przyjęcia oferty z zastrzeżeniem.
Następnie dyskutowaliśmy o najczęściej stosowanych klauzulach. Na konkretnych przykładach omówiliśmy, kiedy są one wiążące, a kiedy obarczone wadą prawną, wskazując również najczęstsze błędy redakcyjne.
Dużą część spotkania poświęciliśmy odpowiedziom na Wasze pytania – było ich ponad 30! Potwierdza to nasze przekonanie, że wątpliwości dotyczących klauzul i kar umownych jest mnóstwo i warto o nich rozmawiać. Jest to jeden z celów programu #safeTRANSactions – edukowanie i dialog, które pozwolą na rozwiązywanie problemów, z którymi macie do czynienia, a w dłuższej perspektywie, na tyle na ile jest to możliwe, również zapobieganie im.
NAGRANIE DRUGIEGO SPOTKANIA „POGADAJMY O BEZPIECZEŃSTWIE”
ZASTRZEGANIE KLAUZUL – CO WARTO WIEDZIEĆ?
➡️ Na etapie akceptacji zlecenia brakuje Ci czasu na negocjacje? W tej sytuacji przynajmniej przejrzyj zlecenie aby wyszukać najbardziej newralgiczne postanowienia. Masz prawo się z nimi nie zgodzić. Wystarczy, że w krótkim e-mailu napiszesz zleceniodawcy „Przyjmuję zlecenie, ale z zastrzeżeniem…” i wymienisz klauzule, których nie akceptujesz. Jest to jest tzw. metoda przyjęcia woli kontrahenta z zastrzeżeniem.
➡️ Fakt, że w zleceniu transportowym wpisana jest konkretna klauzula i wynikająca z niej kara umowna wcale nie oznacza, że są one dla Ciebie wiążące – nawet jeśli takie zlecenie przyjmiesz bez zastrzeżeń. Jeśli tak się stało, a na etapie płatności zleceniodawca informuje Cię np. o wydłużonym terminie płatności czy wystawionej nocie, przede wszystkim sprawdź w zleceniu, jakie dokładnie klauzule ono zawiera. Może się okazać, że są one niezgodne z prawem lub niepoprawnie zredagowane. Oznacza to, że nie można ich egzekwować.
- mec. Anna Widuch-Koła
- Product Law & Security Area Leader
- Analizowanie zlecenia post factum wcale nie jest skazane na niepowodzenie. Błędów, zarówno redakcyjnych, jak i merytorycznych, polegających np. na zastrzeganiu, świadomie lub nieświadomie, nieważnych w świetle prawa kar umownych jest bardzo dużo.
KLAUZULE I KARY UMOWNE – WAŻNE CZY NIEWAŻNE?
Co powinniśmy wiedzieć aby sprawdzić, czy dany zapis jest zgodny z prawem i możliwy do egzekwowania? Przyjrzyjmy się przykładom.
🟢 kara umowna za opóźnienie załadunku czy rozładunku
np. W przypadku nieterminowej dostawy towaru lub opóźnienia na załadunku zastrzegamy sobie prawo do naliczenia kary umownej w wysokości 500 EURO za każdy dzień opóźnienia.
Konwencja CMR bardzo wyraźnie wskazuje, kiedy i na jakich warunkach można rozliczyć przewoźnika z opóźnienia. Nieterminowa dostawa towaru nie może być objęta karą umowną (art. 41 Konwencji CMR), natomiast opóźnienie na załadunku – jak najbardziej.
👉 Więcej o karze za opóźniony rozładunek przeczytasz tutaj.
🟢 kara umowna za złamanie zakazu konkurencji
np. Zleceniobiorca nie podejmuje w żadnym wypadku i w żadnym czasie, bezpośrednich lub pośrednich kontaktów albo prób takich kontaktów, w jakiejkolwiek formie, z podmiotem obsługiwanym przez zleceniodawcę pod rygorem nałożenia na zleceniobiorcę kary umownej w wysokości do 30000 EURO.
Tak sformułowana klauzula jest zbyt nieprecyzyjna i w świetle prawa nieważna. Zakaz jest tak szeroki, że wyklucza działalność gospodarczą, która jest prawem każdego przedsiębiorcy, brakuje również wskazania okresu jego obowiązywania (nie może być bezterminowy) czy konkretnej listy klientów zleceniobiorcy. Warto też pamiętać, że zapisy o karach „od kwoty… do kwoty…”, „nie mniejszej niż…” czy „do kwoty…” są nieważne, ponieważ kara musi być zryczałtowana i wynikająca z konkretnego wyliczenia.
🟢 kara umowna za brak lub nieterminowość dostarczenia dokumentów
np. Dokumenty wymagające zwrotu, w tym CMR, powinny być dostarczone do Zleceniodawcy nie później niż w ciągu 5 dni od rozładunku. W przypadku niezwrócenia dokumentów w tym terminie, przewoźnik zobowiązany będzie do zapłaty kary umownej w wysokości 50% wartości netto frachtu lub termin płatności zostanie wydłużony do 120 dni.
Taka kara jest niezasadna, ponieważ istotą współpracy zleceniodawcy i przewoźnika jest realizacja usługi, czyli transport towaru, a nie dostarczenie dokumentów. Wskazanie kary alternatywnej (wydłużenie terminu płatności lub potrącenie z niej części) także nie spełnia kryteriów formalnych kary umownej i jest niezgodne z prawem.
👉 Więcej o karach związanych z dostarczeniem dokumentów znajdziesz tu.
- mec. Anna Widuch-Koła
- Product Law & Security Area Leader
- Musimy mieć świadomość, że aby w ogóle mówić o karach umownych i móc je egzekwować powinny one spełniać określony literą prawa cel, czyli być zryczałtowanym odszkodowanie na wypadek naruszenia. Klauzula zastrzegająca karę umowną musi zawierać bardzo konkretne naruszenie i dokładnie określoną kwotę odszkodowania.
NA ZAKOŃCZENIE
Podsumowując, klauzule w zleceniach transportowych to temat, który przysparza problemów niemal każdemu w naszej branży, są one również częstym powodem kontaktu z naszym Zespołem Bezpieczeństwa. Mamy nadzieję, że na marcowym spotkaniu przedstawiliśmy to zagadnienie możliwie szeroko, odpowiadając na Wasze wątpliwości i pytania. Jeśli zastanawiacie się nad kwestiami, które chcielibyście wyjaśnić, jesteśmy otwarci na dialog. Zachęcamy do dołączenia i aktywności na grupie Bezpieczeństwo na Platformie Trans.eu na Facebooku, a w przypadku podejrzenia naruszeń czy problemu z innymi użytkownikami zgłoszeń na adres bezpieczenstwo@trans.eu.
Więcej artykułów poruszających kwestie bezpieczeństwa na Platformie Trans.eu znajdziesz tu.
