Kontrola czasu pracy kierowcy to odpowiedzialne zadanie, które ma ogromny wpływ na terminowość i bezpieczeństwo operacji transportowych. Dlatego znajomość aktualnych przepisów i rozwiązań ewidencyjnych jest kluczowa. Wyjaśniamy, kto jest odpowiedzialny za czas pracy kierowcy. Podpowiadamy także, jak prawidłowo prowadzić ewidencję czasu pracy kierowcy.
Ile wynoszą normy czasu pracy kierowcy?
Podobnie jak w przypadku wielu innych branży, także transport drogowy podlega ścisłej kontroli czasu pracy. Jednak kierowcom samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony stale towarzyszą tachografy, które skrupulatnie liczą czas spędzony za kółkiem, a także przeznaczony na inne czynności, dyspozycyjność oraz odpoczynek. Dzięki temu możliwa jest kontrola czasu pracy kierowcy. Ma to niebagatelny wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego poprzez zmniejszenie ryzyka niedyspozycji kierowcy wynikającej ze zmęczenia. Już w 2026 r. tachografy staną się obowiązkowe także w busach do 3,5 tony.
Normy czasu pracy kierowcy określają przepisy rozporządzenia 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. Następujące postanowienia ustawy obowiązują na terenie całej Wspólnoty Europejskiej:
✅ Dobowy maksymalny czas pracy kierowcy wynosi 9 godzin jazdy. Nie rzadziej niż co 4,5 godziny należy wykonać przerwę wynoszącą co najmniej 45 minut. Przerwa może zostać podzielona na dwa okresy, z których pierwszy musi wynosić przynajmniej 15 minut, a drugi nie może być krótszy niż pół godziny.
✅ Wydłużony czas pracy kierowcy wynosi 10 godzin jazdy w ciągu doby. Nie można jednak wydłużać czasu jazdy więcej niż dwa razy w tygodniu.
Maksymalny czas pracy kierowcy nie może przekraczać 13 godzin na dobę, a odpoczynek powinien trwać co najmniej 11 godzin. Dopuszczalne jest skrócenie odpoczynku do 9 godzin, jednak nie więcej niż 3 razy po każdym tygodniowym odpoczynku. Czas odpoczynku dobowego może również zostać podzielony, lecz jednorazowo nie może trwać mniej niż 9 godzin. Normy czasu pracy kierowcy dopuszczają maksymalnie 56 godzin jazdy w ciągu tygodnia oraz 90 godzin w okresie dwóch tygodni.
Kto jest odpowiedzialny za czas pracy kierowcy?
Kontrola czasu pracy kierowcy należy do najważniejszych zadań stojących przed przewoźnikami. Z jednej strony czynność ta konieczna jest do właściwego zaplanowania trasy i czasu realizacji frachtu pochodzącego np. z giełdy transportowej. Natomiast z drugiej strony przestrzeganie normy czasu pracy kierowcy pozwala zachować bezpieczne warunki pracy i uniknąć dotkliwych kar finansowych.
Za kontrolę czasu pracy kierowcy odpowiada przedsiębiorca, osoba zarządzająca transportem oraz sam pracownik niezależnie od formy zatrudnienia. Odpowiedzialność za nadużycia dotyczy wszystkich stron. Gdy normy czasu pracy kierowcy zostaną przekroczone przedsiębiorca i jego pracownicy muszą liczyć się z ryzykiem otrzymania wysokiego mandatu. Dokumenty dotyczące czasu pracy kierowców muszą być przechowywane przez okres 12 miesięcy, a kary mogą zostać nałożone za wszystkie naruszenia wykryte w tym okresie.
Kto może kontrolować czas pracy kierowcy?
Kontrola czasu pracy kierowcy może zostać przeprowadzona przez szereg służb, do których należą:
✅ Policja,
✅ Inspekcja Transportu Drogowego,
✅ Służba Celna,
✅ Straż Graniczna,
✅ Państwowa Inspekcja Pracy.
Kary za przekroczone normy czasu pracy kierowcy są wysokie
Co pewien czas można przeczytać o rekordowej kwocie mandatu nałożonej za naruszone normy czasu pracy kierowcy. Według najnowszych przepisów wysokość kar finansowych za znaczne nadużycia może sięgać nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych, ponieważ naliczane są godzinowo za każde wykryte przekroczenie czasu pracy kierowcy.
Kary za przekroczenie dobowego czasu pracy kierowcy powyżej 9 godzin, gdy już dwukrotnie wydłużono czas jazdy do 10 godzin, wynoszą:
✅ 50 zł – od 15 minut do 1 godziny,
✅ 150 zł – od 1 do 2 godzin,
✅ 200 zł – powyżej 2 godzin, za każdą rozpoczętą godzinę,
✅ 550 zł – za każdą rozpoczętą godzinę powyżej 13,5 godziny w przypadku braku jakiegokolwiek odpoczynku lub przerwy trwającej co najmniej 4 godziny 40 minut.
Kary za przekroczenie czasu pracy kierowcy w ciągu doby powyżej 10 godzin, gdy dopuszczalne było wydłużenie aktywności, prezentują się następująco:
✅ 100 zł – do 1 godziny,
✅ 200 zł – od 1 do 2 godzin,
✅ 250 zł – za każdą rozpoczętą godzinę powyżej 2 godzin.
✅ 550 zł – za każdą godzinę rozpoczętą powyżej 15 godzin w przypadku braku jakichkolwiek przerw lub odpoczynków trwających co najmniej 4,5 godziny.
Mandaty za przekroczenie tygodniowego czasu jazdy kierowcy wynoszą:
✅ 150 zł – od 30 minut do 4 godzin,
✅ 250 zł – od 4 do 9 godzin,
✅ 350 zł – od 9 do 14 godzin,
✅ 550 zł – za każdą rozpoczętą godzinę powyżej 14 godzin.
Kary za przekroczenie czasu pracy kierowcy w okresie dwutygodniowym również nie należą do niskich:
✅ 250 zł – do 10 godzin,
✅ 350 zł – od 10 do 15 godzin,
✅ 550 zł – od 15 do 22,5 godziny,
✅ 700 zł – za każdą godzinę rozpoczętą powyżej 22,5 godziny.
Jak prawidłowo prowadzić ewidencję czasu pracy kierowcy?
Wraz z rozwojem technologii kontrola czasu pracy kierowcy stała się znacznie łatwiejsza. W dużej mierze doszło do tego dzięki nowoczesnym urządzeniom i programom. Czasy, gdy analiza czasu pracy kierowcy była prowadzona na klasycznych tarczkach odeszły już praktycznie do lamusa. Od 1 maja 2006 roku każdy nowy samochód ciężarowy zarejestrowany na terenie Unii Europejskiej musi być wyposażony w tachograf cyfrowy, z którego dane trafiają do sieci informatycznej przewoźnika. Ponadto niebawem obowiązkowe staną się inteligentne urządzenia, które pozwalają na zdalną kontrolę czasu pracy kierowcy przez upoważnione służby.
Nawigacja satelitarna i łączność bezprzewodowa to kolejne rozwiązanie, które sprawia, że kontrola czasu pracy kierowcy stała się prostsza i skuteczniejsza. Możliwość stałego monitoringu aktywności wybranego pojazdu ciężarowego pozwala śledzić przestrzeganie przepisów i szybko reagować w przypadku wykrycia nadużyć. Dzięki temu można znacznie ograniczyć ryzyko nałożenia dotkliwych kar finansowych.
Jaki program do ewidencji czasu pracy kierowcy?
Kontrola czasu pracy kierowcy jest znacznie wygodniejsza dzięki programom ewidencyjnym. Rozwiązania technologiczne tego typu pozwalają na zdalną łączność z najnowszymi tachografami, a w przypadku nieco starszych urządzeń dane można odczytać, gdy auto znajduje się na bazie. Zastanawiając się, jaki program do ewidencji czasu pracy kierowcy wybrać warto zwrócić uwagę na jego funkcjonalności, opinie innych użytkowników oraz dopasowanie do posiadanego systemu TMS oraz typu używanych tachografów.
Zarejestruj się na platformie Trans.eu, aby uzyskać dostęp do wielu przydatnych rozwiązań, które sprawią, że kontrola czasu pracy kierowcy stanie się jeszcze łatwiejsza. Sprawdź 5 aplikacji ułatwiających życie przewoźnika drogowego polecanych przez naszych ekspertów.
