Jedną z kluczowych i najbardziej newralgicznych kwestii związanych z Pakietem Mobilności, jest zmiana dotycząca czasu pracy i wynagrodzenia kierowców. To zagadnienie budzi prawdopodobnie największe emocje i wątpliwości wśród przewoźników. Cały czas pojawia się wiele interpretacji i sugestii związanych ze sposobem kalkulacji wypłat. Jak więc je liczyć?
Wynagrodzenie kierowców w transporcie międzynarodowym – co mówi ustawa?
Dnia 26 stycznia 2022 roku, weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw. Jej głównym celem było dostosowanie przepisów krajowych do europejskich w zakresie Pakietu Mobilności. O zmianach dotyczących czasu pracy kierowców świadczy artykuł 2, na podstawie którego dodano do ustawy następujące treści:
- Kierowca wykonujący zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych nie jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 77.5 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
- Do kierowcy, o którym mowa w ust. 1, stosuje się w zakresie ustalania podstawy wymiaru:
1) podatku dochodowego od osób fizycznych – przepisy dotyczące osób zatrudnionych w kraju i przebywających czasowo za granicą, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 20 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.5);
2) składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe – przepisy wydane na podstawie art. 21 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.6) dotyczące.
Co to oznacza w praktyce?
Powyższe przepisy oznaczają dla polskich firm transportowych potężny wzrost kosztów, związanych z zatrudnieniem kierowców międzynarodowych. Jak to wygląda w liczbach?
W 2021 roku, większość kierowców zagranicznych, którzy byli zatrudnieni przez polskich przedsiębiorców otrzymywała swoje należności w oparciu o dwa składniki – wynagrodzenie (zazwyczaj niewiele wyższe niż wymagane minimalne) oraz zwrot kosztów podróży służbowych (delegacje). Pierwszy składnik był w pełni opodatkowany i oskładkowany, a drugi, choć również stanowił koszty uzyskania przychodu, nie podlegał temu obowiązkowi.
Dla przykładu przyjmijmy, że kierowca otrzymywał łącznie 8000 zł łącznie (na konto lub do rąk własnych), przy wynagrodzeniu w wysokości 3000 zł brutto (wymagane wynagrodzenie minimalne wynosiło w 2021 roku 2800 zł brutto). Poniższy schemat ukazuje podział kosztów poniesionych przez przedsiębiorcę. Wyliczenia oparte są na dostępnych kalkulatorach internetowych opracowanych na rok 2021 i 2022 z uwzględnieniem przepisów Polskiego Ładu. Wartości w nich zawarte mogą się jednak różnić od rzeczywistych wyliczeń.
Powyższy przykład zakłada, że kierowca w obecnym roku otrzymuje wynagrodzenie 3.000 zł brutto (pracując poza miejscem zamieszkania i nie uczestnicząc w PPK 2.210,72 zł netto), natomiast pozostałą część otrzymuje w postaci delegacji (wzorcowe wyliczenie świadczy o dopełnieniu do kwoty 8000 zł). Po zsumowaniu wszystkich wartości łączny koszt pracodawcy w 2021 r. wynosi 9.403,68 zł.
Jak zmieniły się koszty ponoszone przez pracodawcę?
Od 2 lutego 2022 przedsiębiorca nie może już skorzystać z możliwości wypłacania kierowcy należności w postaci delegacji, która nie jest opodatkowana, ani oskładkowana. Może jednak skorzystać z przepisów stosowanych w przypadku zatrudnienia pracownika w polskiej firmie, lecz wykonującego pracę poza granicami kraju. Pozwalają one zwolnić część wynagrodzenia z obowiązku opodatkowania i oskładkowania. Zobaczmy to na przykładzie:
Podsumowując:
jeśli
8000 zł netto (czyli 11.783,68 zł brutto) otrzymuje kierowca w postaci wynagrodzenia, którego składki i zaliczka na PIT zostały pomniejszone zgodnie z cytowanym we wstępie przepisem.
to
5.861,68 zł wynosi wzorcowe wyliczenie diet do celów zmniejszenia wymiaru składek. Z czego wynika? Oblicza się je odejmując od wynagrodzenia kierowcy brutto (11.783,68 zł po wejściu w życie przepisów Polskiego Ładu), kwotę przeciętnego wynagrodzenia miesięcznym w gospodarce narodowej na rok 2022 (5.922 zł).
11.396,65 zł to łączny koszt pracodawcy , co stanowi wzrost o 21,19%. Należy dodać, że powyższe wyliczenie jest szacunkowe i przyjmuje najbardziej optymalne wyliczenie diet.
Zakładając jednak, że mówimy o samych dietach (bez ryczałtów noclegowych), może się okazać, że wartości przeliczeniowe będą niższe niż 5.861,68 zł stosowane na powyższym przykładzie, a co się z tym wiąże – podstawa opodatkowania i oskładkowania zostanie pomniejszona o mniejszą wartość. Wzrosty kosztów będę wówczas jeszcze większe.
Chcesz wiedzieć więcej na temat wynagrodzenia kierowców?
Skontaktuj się z Kancelarią Transportową Transcare Sp. z o.o., która specjalizuje się w zakresie prawa transportowego oraz prawa pracy.
- Konrad Urban
- Prezes Zarządu Kancelarii Transportowej Transcare,
Dyrektor Departamentu Prawa Pracy w Kancelarii Transportowej LEGALTRANS - Prawnik z wieloletnim doświadczeniem w branży TSL. Na co dzień zajmuje się obsługą prawną firm transportowych oraz szkoleniami z zakresu rozliczania czasu pracy kierowców i wielu innych. Autor licznych artykułów publikowanych w prasie branżowej.
